مقایسه اینکوترمز 2020 با نسخه 2010
علی مجد
نسخه جدید اینکوترمز که در سال 2020 توسط اتاق بازرگانی بین المللی (ICC) تهیه و منتشر شده همچون نسخه قبلی حاوی 11 اصطلاح مجزی بوده که در دو بخش دسته بندی شده اند. دسته اول در هر نوع روش حمل و نقل قابل استفاده بوده و دسته دوم مختص به حمل و نقل از طریق دریا و یا آبراه های داخلی است. تقسیم بندی 10 گانه تعهدات، ریسک ها و هزینه های هر کدام از اصطلاحات به جای خود باقی مانده اما محتوای آنها دچار تغییراتی شده است. هم ارتباط و هم مرزبندی قرارداد فروش با قراردادهای جانبی آن مورد تأکید بیشتر قرار گرفته و موارد مربوط به تحویل کالا و انتقال ریسک با جزئیات بیشتری بیان شده است. در ادامه این نوشتار مهترین تغییراتی که واجد تأثیرات عملی بر جریان نقل و انتقال کالاست به اختصار مرور خواهد شد. قبل از آن شاید این تأکید لازم باشد که هنوز عمر این تغییرات به یکسال نرسیده و ارزیابی دقیق پیامدهای تجاری و رویه قضائی پیرامون آن به آسانی مقدور نیست. ناگفته نماند که توقع آن است اینکوترمز 2020 با دارا بودن یادداشت های تشریحی مفصل تر نسبت به اسلاف خود، در راستای ایجاد وحدت رویه قضائی در سرتاسر دنیا گام های بلندتری بردارد.
اول؛ بارنامه با یادداشت بارگیری کالا و اصطلاح FCA در مقررات اینکوترمز:
در اصطلاح FCA تحویل کالا پیش از بارگیری آن در کشتی انجام میشود. فرض کنیم کالا در شیراز تحویل شرکت حمل و نقل میشود تا از بندر عباس سوار بر کشتی شده و رهسپار اروپا گردد. بدیهی است چون شیراز بندر نیست و کالا عملاً در این نقطه بر روی کشتی بارگیری نشده، متصدی حمل و نقل در حالت عادی نمی تواند و نباید بارنامه با یادداشت بارگیری (on-board) به نفع فروشنده صادر کند. از سوی دیگر فروشنده به جهت الزامات مربوط به اعتبارات اسنادی بانکی نیاز به بارنامه ای دارد که حاکی از بارگیری کالا باشد. نسخه جدید اینکوترمز راهی را برای این مشکل پیشنهاد کرده که در مواردی به حل مسأله کمک میکند. راهکاری که در قسمتهای الف و ب ماده 6 اصطلاح FCA اینکوترمز 2020 پیش بینی شده بدین شرح است که با توافق طرفین قرارداد فروش (یعنی خریدار و فروشنده) خریدار به هزینه و ریسک خود از حمل کننده بخواهد که برای فروشنده بارنامه با درج عبارت بارگیری شده (on-board) صادر کند. آنگاه فروشنده ملزم به معامله اسناد و ارائه بارنامه و دیگر مدارک لازم از طریق بانک به خریدار است تا وی قادر به تحویل گرفتن کالا از حمل کننده باشد. با این تمهید دیگر نیازی نیست که طرفین قرارداد فروش برای حل مشکل یاد شده به غلط برای حمل و نقل مرکبی که از خشکی آغاز می شود به اصطلاح FOB که مخصوص حمل و نقل دریایی است پناه برند. بدیهی است که اگر قرارداد فروش، بارنامه حاکی از دریافت کالا را کافی بداند و یا الزامات بانکی در میان نباشد نیازی به این ساز و کار نیست.
دوم؛ نحوه ذکر هزینه ها:
بر خلاف نسخه ی قبلی اینکوترمز که ماده مختص به هزینه ها یعنی ماده 6 تنها به هزینه های حمل و نقل پرداخته بود، در نسخه جدید هزینه های دیگر نیز علاوه بر آنکه در قسمت های مربوط به خود ذکر شده اند به صورت یکجا در ماده 9 با عنوان هزینه ها فهرست شده و بررسی یکباره آنها بینش و پیش بینی درستی از وضعیت موجود به طرفین قرارداد میدهد.
سوم؛ نوع پوشش بیمه ای در اصطلاحاتCIF و CIP:
از بین اصطلاحات اینکوترمز، فروشنده در دو اصطلاح CIF و CIP مکلف به تهیه پوشش بیمه ای است. در این رابطه در نسخه قبلی اینکوترمز در ماده الف 3 ذیل هر دو اصطلاح، فروشنده مکلف به تهیه حداقل پوشش بیمه ای یعنی کلاوز “C” ارائه شده توسط بیمه گران بین المللی شامل انجمن بازار لویدز (Lloyd’s Market Association “LMA”) یا انجمن بیمه گران بین المللی (International Underwriting Association “IUA” ) یا پوشش بیمه ای مشابه بود. با تأکید دست اندرکاران صنعت دریایی در اصطلاح CIF اینکوترمز 2020 حداقل پوشش بیمه ای “C” حفظ شده که شامل تعداد کمتری از مخاطرات است و البته با توافق طرفین امکان افزایش تعهد بیمه ای فروشنده وجود دارد. اما حداقل پوشش بیمه ای اصطلاح CIP به کلاوز “A” انجمن های یاد شده و یا پوشش بیمه ای مشابه ارتقاء یافته که سطح پوشش بالاتری از سطح پوشش بیمه کلاس “C” داشته و تمام ریسک ها به جز استثنائات صریح بیمه نامه را پوشش می دهد، مگر آنکه هر دو طرف قرارداد بر پوشش کمتری توافق کنند.
چهام؛ امکان حمل کالا با وسیله نقلیه فروشنده یا خریدار در اصطلاحات FCA، DAP، DPU و DDP:
بر خلاف اینکوترمز 2010، در نسخه جدید صراحتاً این امکان در نظر گرفته شده که در اصطلاحات گروه D فروشنده و در اصطلاح FCA خریدار از برون سپاری و در نتیجه انعقاد قرارداد حمل و نقل خودداری کرده و بدون استفاده از خدمات شخص ثالث از وسایل حمل و نقل مختص به خود استفاده کنند. بدیهی است که لزوم مبادله سایر مدارک مربوط به حمل و نقل و نیز الزامات مربوط به تحویل کالا کماکان به قوت خود باقی هستند.
پنج؛ تغییر اصطلاح DAT به DPU:
در اینکوترمز 2020 اصطلاح تحویل در ترمینال (DAT) مذکور در اینکوترمز 2010 به اصطلاح تحویل در محل تخلیه (DPU) تبدیل شده است. توضیح آنکه در یادداشت راهنمای اینکوترمز 2010 نیز این نکته ذکر شده بود که پایانه حمل در اصطلاح DAT (Delivered at Terminal) میتواند شامل هر مکان اعم از سرپوشیده و سرباز باشد. اما اکنون با تبدیل آن اصطلاح به DPU (Delivered at Place Unloaded) با در نظر گرفتن واقعیات تجاری از اشاره بی جهت به اصطلاح پایانه خودداری شده و تصریح شده که مقصد کالا در این اصطلاح میتواند هر محلی باشد به شرط آنکه امکان تخلیه کالا در آن محل وجود داشته باشد. پس دیگر ضروری نیست که تحویل بار فقط در یک ترمینال حمل و نقل صورت بگیرد. باید توجه داشت که اکنون DPU تنها اصطلاحی است که در آن فروشنده وظیفه تخلیه بار در مقصد را به عهده دارد.
ششم؛ تغییر ترتیب دو اصطلاح:
شاید این نکته چندان مهمی نباشد اما در راستای ایجاد نظم عملی و با توجه به تغییر اصطلاح مذکور در بند پنجم این نوشتار، ترتیب دو اصطلاح در اینکوترمز 2020 جابجا شده و اصطلاح DAP (Delivered at Place) قبل از اصطلاح DPU آمده است.
هفتم؛ تشدید الزامات مربوط به امنیت کالا در وظایف حمل کننده و هزینه ها:
الزامات مربوط به امنیت کالا که از سال 2010 وارد مقررات اینکوترمز شده و بازتاب مشکلات امنیتی سال های قبل از آن بوده، اکنون در اینکوترمز 2020 با دقت و وسواس بیشتری مورد توجه قرار گرفته و علاوه بر بندهای مربوط به مجوزها و اطلاعات، در بندهای مختص به حمل و نقل و تشریفات صادرات و واردات نیز مسائل امنیتی مورد تأکید قرار گرفته و هزینه های مربوط به آن دوباره در بند 9 هر اصطلاح مورد اشاره قرار گرفته است.
در پایان بار دیگر تأکید میگردد که اثرات عملی تغییرات فوق با گذشت زمان بیشتر هویدا گشته و سنجش مزیت ها و مخاطرات هر کدام از اصطلاحات اینکوترمز بدون مشورت با مشاور حقوقی امکان پذیر نخواهد بود.
پایان
دیدگاه شما