تاثیر پیشرفت تکنولوژی در اثبات جرم رابطه نامشروع
مرتضی درویشی
بسمه تعالی
آن چیزی که در شروع، باید به آن توجه گردد این موضوع است که با توجه به اینکه بخش زیادی از قوانین ما، علی الخصوص قانون مجازات، برگرفته از فقه و اسلام میباشد، جرم رابطه نامشروع شاید تنها در کشور ما کشورهای اسلامی جرم محسوب می شود و در کشورهای دیگر به این گستردگی جرم تلقی نمیگردد.
نکته ی دیگر و مهم آنست که تعریف رابطه نامشروع در طول زمان تغییر و یا بهتر بگوییم گسترش پیدا کرده است و با توجه به گسترش برنامه های ارتباط جمعی، این جرم وارد یک مرحله جدیدی شده است و مشکل بسیاری از حقوقدانانآن است که همچنان با همان دید سنتی به این جرم می نگرند.
تعریف رابطه نامشروع
اگر بخواهیم تعریفی سنتی که شاید همگان بدان آشنا هستند از این جرم بیان کنیم رابطه ی بین زن و مرد نامحرم است به صورتی که ملموس باشد و در دنیای واقعی ( در تضاد با دنیای مجازی ) اتفاق بیافتد. هماهنطور هم که در ماده 637 قانون مجازات اسلامی آمده است « هر گاه زن و مردی که بین آنها علقه زوجیت نباشد، مرتکب روابط نامشروع یا عمل منافی عفت غیر از زنا از قبیل تقبیل (بوسیدن) یا مضاجعه ( هم آغوشی ) شوند، به شلاق تا نود و نه ضربه محکوم خواهند شد و اگر عمل با عنف و اکراه باشد فقط اکراهکننده تعزیر میشود». همانطور که از متن ماده همقابل برداشت است و در بالا هم اشاره شد که حقوقدانان با این نوع برداشت این جرم را تعریف میکنند که باید حتما بین زن و مرد نامحرم روابطی فیزیکی مانند بوسیدن، در آغوش گرفتن و از این قبیل صورت پذیرد تا بگوییم جرمی تحقق یافته است. برای اینکه استدلال خود را هم اثبات نمایند به ادله اثبات شکایت در امور کیفری (راههای اثبات شکایت کیفری) استناد می کنند. راههای اثبات شکایت در امور کیفری عبارتند از: اقرار، شهادت، سند و علم قاضی است. واین دسته از حقوقدانان معتقدند تنها به وسیله ی این ادله میتوان جرمی را ثابت نمود. در خصوص اقرار، شهادت و سند کاملا بحث مشخص است و همگی اتفاق نظر داریم ولی در خصوص علم قاضی این اختلاف نظر وجود دارد که این گروه معتقدند قاضی نمیتواند از هر طریقی به علم برسد و علم قاضی میبایست بر پایه ی امارات وقرائن قوی باشد.
اما سوال مهم آنست که جایگاه برنامه های ارتباط جمعی از قبیل واتس اپ، اینستاگرام و… در اثبات جرم رابطه نامشروع چیست؟ در روزگاری که این نوع برنامه ها روابط انسانها را توسعه داده است ، به جهت ویژگی این برنامه ها در ارسال عکس، فیلم، صوت و تماس تصویری می توان یک رابطه جدیدی را تعریف کرد. بر اساس تعریف رابطه نامشروع در قانون آیا اگر زن و مرد نامحرمی بوسیله این برنامه ها با یکدیگر خارج از عرف رابطه برقرار کردند می توان گفت جرمی صورت نگرفته است؟ از آنجا که برای اثبات این نوع رابطه ها باید به فیلم، صوت، عکس و اسکرین شات استناد کرد آیا اینها جزء راههای اثبات کیفری جدید هستند؟ آیا با گسترش تکنولوژی این راه اثبات را باید بصورت قانونی به رسمیت بشناسیم؟ آیا در رویه قضایی به این نوع قرائن اهمیت داده میشود و یا نه اساسا بر اساس ظاهر ماده 637 قانون مجازات اسلامی نمی توان این نوع روابط را جزء رابطه نامشروع محسوب کرد؟ در پاسخ این سوالها باید اذعان نمود که رویه قضایی به روابط افراد در این گونه برنامه ها اهمیت بخشیده است که اگر زن و مرد نامحرمی در این برنامه ها پیامهای خارج از عرف بعنوان مثال عاشقانه و یا جنسی رد و بدل نمایند آنها را مشمول رابطه نامشروع می داند و به اسکرین شات، فیلم، صوت و عکس بعنوان ادله اثبات این جرم اعتبار بخشیده است.
ذکر این مطلب نیز ضروری است که در قانون جرایم رایانه ای در بحث جرایم منافی عفت نیز انتشار اسکرین شات، صوت، تصویر و… که باعث هتک حیثیت شخصی گردد طریق اثبات جرم شناخته شده است. در نتیجه با گسترش راههای ارتباط جمعی، جوامع ناگریز به پذیرش این نوع داده ها بعنوان راههای اثبات جرم از جمله رابطه نامشروع بوده و نمی توان به بهانهی تفسیر مضیق (عدم گسترش تعریف جرم) این گونه روابط را جرم تلقی نکرد. چرا که موضوع اینجاست که این برنامه ها جزئی از زندگی مردم واز جمله راههای اصلی ارتباطی آنهاست و مخصوصا اگر اعتبار داده ها توسط کارشناسان مربوطه تأییدگردد قطعاً می تواند برای قاضی این علم را ایجاد نماید. در نتیجه همانطور که پیشتر نیز بیان شد به دلیل آنکه راههای ارتباطی گسترش پیدا کرده است و ارسال این اطلاعات منافی عفت و همراه با لذت جنسی است باید قبول کرد که میتواند جزء روابط نامشروع محسوب گردد و در رویه قضائی فعلی نیز ارسال آنها جرم و رابطه نامشروع تلقی میگردد.
دیدگاه شما